Tussen held en schurk

Naar aanloop van de première van Wonka in de Belgische bioscopen, nam Ewoud Ceulemans, TV en cultuur specialist bij De Morgen, contact op met Leander Duthoy om dieper in te gaan op de beweegredenen achter het bekende figuur Willy Wonka. Duthoy spreekt over de invloeden uit zijn kindertijd die schrijver Roald Dahl verwerkte in zijn boek, de ambiguïteit die het personage zo fascinerend maakt en de reden waarom het boek zich leent tot succesvolle adaptaties.

Duthoy, Leander. In: ‘Raar, droog en ondoorgrondelijk’, interview voor De Morgen door Ewoud Ceulemans.

11 december 2023.

Getagd

Ook geschikt voor volwassenen

Wanneer Joke Van Leeuwen stelt dat haar boeken voor “beginnende en andere mensen” zijn, bedoelt ze dat ze schrijft vanuit de overtuiging dat zowel kinderen als volwassenen van haar boeken kunnen genieten. In plaats van kinderen als “minder ontwikkeld” of “helemaal anders” te beschouwen, gelooft de kinderboekenschrijfster in het kinship model (Gubar) – het idee dat kinderen en volwassenen fundamenteel aan elkaar verwant zijn. Omdat “kind zijn” alsook “volwassen zijn” in kinderliteratuur en hun adaptaties een sleutelrol spelen, onderzoekt Frauke Pauwels in dit artikel of kinderboeken en hun verfilmingen ingezet kunnen worden als intergenerationeel communicatie- en verbindingsmiddel dat het begrip tussen jong en oud kan verbeteren. Op basis van inzichten uit jeugdliteratuurstudies, leeftijdstudies en adaptatiestudies worden twee boeken van Joke Van Leeuwen en hun verfilmingen onder de loep genomen: Iep! (1996) en Toen mijn vader een struik werd (2010).

Frauke Pauwels onderzoekt of en hoe deze werken erin slagen het kinship model te vertolken of het publiek uitnodigen om leeftijdsnormen in vraag te stellen. Deze analyse levert het inzicht op dat zowel beide boeken als hun adaptaties de vanzelfsprekendheid van bepaalde ideeën rond leeftijd aankaarten en blootleggen en dat jeugdliteratuur dus zeker een speelveld kan zijn waarop uiteenlopende invullingen van leeftijdsverwachtingen elkaar kunnen uitdagen en verrijken. Toch blijkt dat de meeste volwassenen de verfilmingen nog steeds overwegend beoordelen vanuit hun overtuigingen over wat kinderen kunnen begrijpen en leuk vinden – uitgaand van hun eigen invulling als volwassene van het concept “kindsheid” of childness (Hollindale). Kortom, culturele en persoonlijke visies op wat het betekent om een kind te zijn, beperken mogelijk (nog steeds) het intergenerationele begrip dat kinder- en jeugdliteratuur en hun verfilmingen zouden kunnen stimuleren.

Pauwels, Frauke. ‘Ook geschikt voor volwassenen: Twee jeugdromans van Joke van Leeuwen en hun adaptaties als stapsteen naar intergenerationeel begrip’.

Cahier voor Literatuurwetenschap, vol. 14, 2023, pp. 157–168.

Getagd ,

Leeftijd in David Almond’s oeuvre

Wat we van iemand verwachten, hangt vaak samen met leeftijd: werken of studeren, bij iemand inwonen of zelfstandig wonen, emoties luidruchtig uiten of onderdrukken… Maatschappelijke uitdagingen zoals de klimaatcrisis of vergrijzing van de bevolking zetten bovendien verschillen tussen leeftijdsgroepen op scherp. De afgelopen decennia groeide dan ook het domein van ‘age studies’ of leeftijdsonderzoek, ook in de studie van jeugdliteratuur. Het ERC-project ‘Constructing Age For Young Readers’ vormt daarvan een duidelijk voorbeeld.

De vele aspecten van dat onderzoek werden intussen gebundeld in Age in David Almond’s Oeuvre, waarin het team verschillende invalshoeken verkent om het oeuvre van de Britse auteur David Almond diepgaand te analyseren. Welke verschillende theorieën en methoden kunnen worden gebruikt om leeftijd in jeugdliteratuur te bestuderen? En wat zijn hun mogelijkheden en beperkingen? In verschillende hoofdstukken worden leeftijdsstudies gecombineerd met studies over het schrijven van levensverhalen, cognitieve narratologie, digital humanities, vergelijkende literatuurstudies, reader response-onderzoek en mediastudies. Via de veelzijdige analyse van leeftijd draagt het boek bij aan het begrip van Almonds oeuvre, waarvan de esthetische en thematische rijkdom alom wordt erkend. Naast de bespreking van de verfilming van zijn bekendste roman Skellig biedt dit boek ook analyses van werken die minder aandacht hebben gekregen, zoals Counting Stars, Clay en Bone Music. Lezers krijgen ook een beter begrip van Almond als crosswriter van literatuur voor kinderen, adolescenten en volwassenen.

Joosen, Vanessa, Michelle Anya Anjirbag, Leander Duthoy, Lindsey Geybels, Frauke Pauwels & Emma-Louise Silva. Age in David Almond’s Oeuvre: A Multi-Method to Studying Age and the Life Course in Children’s Literature.

Routledge, 2023.

doi: 10.4324/9781003369608

Getagd , , , , , ,