We bestuderen 800 kinderboeken met verschillende methodes. Een deel van de analyses gebeurt met computerprogramma’s. Computers zoeken naar patronen in die honderden boeken – veel meer dan een lezer kan overzien. Dat levert soms verrassende resultaten op. Wist jij bijvoorbeeld dat er veel vaker over eten wordt gepraat wanneer Harry Potter nog jonger is dan wanneer hij een oudere tiener wordt? Door jeugdliteratuur aandachtig te bestuderen en erover te praten, willen wij de dialoog over leeftijd stimuleren en meer aandacht vragen voor de gelijkenissen en verschillen tussen mensen in alle fasen van het leven.
We onderzoeken verschillende aspecten van leeftijd in 800 Britse, Nederlandse en Vlaamse jeugdboeken.
We richten ons op een periode van 50 jaar, van 1970 tot 2020.
De leeftijd van de auteur
Schrijven jonge auteurs anders over een bepaalde leeftijdscategorie dan oudere auteurs? Snijden schrijvers andere onderwerpen aan of kiezen ze andere soorten personages wanneer ze zelf ouder worden? We onderzoeken oeuvres van auteurs met een lange schrijverscarrière, die op jonge leeftijd debuteerden en/of tot op late leeftijd blijven publiceren. We maken daarbij gebruik van digitale methodes, interviews met auteurs en analyses van teksten.
De leeftijd van het doelpubliek
Sommige auteurs schrijven voor verschillende doelgroepen, zoals kinderen en volwassenen, of kinderen in verschillende leeftijdscategorieën. Dat ze hun stijl en thematiek aanpassen ligt voor de hand, maar hoe dan precies? Om dat te achterhalen, gebruiken we digitale methodes, interviewen we auteurs en analyseren we hun teksten.
De leeftijd van de lezer
We gaan na of lezers van verschillende leeftijden boeken anders interpreteren. Speelt leeftijd een rol bij de thema’s die lezers beklemtonen in hun leeservaring of de personages die ze sympathiek vinden? We interviewen hiervoor lezers en brengen het gesprek op gang met lezers van andere leeftijden.
Leeftijd in andere media
We toetsen onze bevindingen over leeftijd in jeugdliteratuur ook aan andere media. Verandert het beeld wanneer de boeken bewerkt worden voor bijvoorbeeld televisie en film? Hoe zetten deze media beeldtaal in om leeftijd weer te geven? En valt er een effect op te tekenen van bijvoorbeeld het dubbele publiek van de familiefilm?
We gebruiken verschillende onderzoeksmethodes.
Interviews met auteurs
We vragen auteurs hoe leeftijd hun werk beïnvloedde en of ze bij het schrijven rekening houden met hun doelpubliek.
Interviews met lezers
We geven lezers van verschillende leeftijden hetzelfde boek te lezen en interviewen hen over hun leeservaring en interpretatie van het boek. Daarna praten ze over het boek met lezers van andere leeftijden. Registreer je hier als je zelf ook aan dit onderzoek wil bijdragen.
Digitale tekstanalyses
Computers helpen ons om in boeken patronen op te sporen die gewone lezers niet opmerken. We hebben een methode ontwikkeld om leeftijd in literatuur te annoteren (dat wil zeggen: er aantekeningen bij te maken), en schreven scripts die de patronen ontdekken. Zo helpt digitale stylometrie ons om stijlverschillen op te sporen: evolueert de stijl van auteurs als ze ouder worden? Stemmen ze hun stijl af op de leeftijd van hun doelpubliek? We gebruiken topic modelling om de spraak van personages te analyseren. Hoe verschilt het taalgebruik van jonge en oudere personages? Over welke onderwerpen praten ze? Hangt dat af van de leeftijd van de auteur of het doelpubliek? Met parsing gaan we op zoek naar de adjectieven, werkwoorden, bezittingen en bijnamen die met personages van een bepaalde leeftijd in verband worden gebracht. Meer info over onze digitale methode en onze scripts vind je hier.
Verhaalanalyse
Een selectie van boeken en bewerkingen van die boeken in film, theater of games worden grondiger geanalyseerd in het licht van theorieën uit de leeftijdstudies, de studie van de jeugdliteratuur en de cognitieve literatuurwetenschap. We gaan na hoe ideeën over leeftijd een rol kunnen spelen in de beleving van het verhaal en hoe ook beelden daartoe bijdragen.