Perfect imperfecte moeders: de ondermijning van de “Mythe van de Goede Moeder”

Als je een goede moeder wil zijn, moet je te allen tijde emotioneel beschikbaar zijn en de wensen van je kinderen boven je eigen behoeftes stellen; dat is het beeld dat in westerse, hedendaagse samenlevingen leeft en overheerst. Hoewel dit beeld van “goed moederschap” vaak wordt gereproduceerd en daarmee bevestigd in kinderliteratuur, worden zogenaamde alter-tales (alternatieve verhalen die andere ervaringen van moederschap vertellen en verschillende perspectieven geven op wat moeder zijn betekent) steeds populairder. In dit artikel onderzoekt Frauke Pauwels hoe prentenboeken een bijdrage kunnen leveren aan de maatschappelijke wens om de “Mythe van de Goede Moeder” te ontkrachten en oprechte ervaringen van het moederschap te delen. Door de realiteit van het moederschap te presenteren in een vorm die bedoeld is voor kinderen en volwassenen, kunnen prentenboeken die andere manieren van moederschap laten zien, helpen verhalen te vertellen over eenvoudige manieren van verzet tegen de mythe.

Het Zweedse prentenboek Samtidigt i min låtsasvärld (Ondertussen in mijn denkbeeldige wereld, 2018) van auteur Lisa Bjärbo en illustrator Emma AdBåge toont hoe een moeder dagdroomt terwijl ze met haar twee kinderen aan een rommelige keukentafel zit. Dit verstoort de verwachting van de perfecte moeder door het gebruik van “kinderlijkheid” (childness) of “de kwaliteit van het kind zijn” (Peter Hollindale). In haar tekstuele en visuele analyse van Samtidigt i min låtsasvärld gebruikt Frauke Pauwels ideeën uit de sociologie, leeftijdstudies en kinderliteratuurstudies om na te denken over hoe prentenboeken kunnen helpen om een intergenerationeel begrip te creëren van alledaagse situaties. Prentenboeken die de verschillen laten zien tussen hoe het moederschap persoonlijk wordt ervaren en hoe het maatschappelijk wordt gerepresenteerd, kunnen een belangrijke rol spelen bij het loslaten van het idee dat er maar één manier is om een goede moeder te zijn.